Teknoloji Liderliği

Liderlik

Lider olmak, genel anlamıyla herhangi bir konuda aynı amaç veya amaçlar için ortak bir güdülenme mekanizması oluşturarak, bu güdüye sahip topluluklar adına karar verebilme inisiyatifine sahip olan ve verdiği kararlardan doğacak sonuçların sorumluluklarını taşımak diye ifade edilebilir. Liderlik ise, her şeyden önce başlı başına bir meziyettir. Çünkü ortak amaçlar için bir araya gelmiş ve belirli bir plan veya konu üzerinde çalışmak için toplanmış insanlar adına karar verebilmeyi ve söz konusu konular üzerine hem onlarla birlikte çalışırken hem de her türlü detayı öğrenebilmeyi ve en güncel bilgilere dahi sahip olabilmeyi gerektirir. Ancak esas olan ise, lideri olunan mevzuda öncü olabilmek ve insanlar üzerinde etki sağlayabilmektir.

Yönetici, idareci veya müdür olmakla lider olmak aynı manaya gelmez. Zira bir kurum veya kuruluşun lideri olmakla, aynı kuruluşta yeniliklerin öncüsü olabilmek, yani bu liderliği gösterebilmek arasından büyük bir fark vardır. Yöneticiler, idareciler veya herhangi bir okulda müdürlük görevini yürütenler, ilgili mevzuata, kural ve kaidelere bağlı olarak, günlük, haftalık, aylık ve yıllık işlerin yürütülmesi sorumluluğuyla hareket ederler. Ancak bu iş, bir liderlik işi olarak ele alınamaz. Örneğin, bir okulda görev yapmakta olan bir BT Rehber Öğretmeni, yeni bir teknolojiyle meslektaşlarını tanıştırmak ve bu teknolojiden istifade etmelerini sağlamak konusunda öncü olabilir. Ancak göstermiş olduğu öncülük, evvela bir karar verme süreci ve bu süreçteki azimli, basiretli ve yenilikçi duruştur. Liderlik, doğası gereği günlük hayat içerisinde yapılması gereken her şeyin yapılması durumuna ek olarak başka birçok şey yapmak ve yapılan bu eylemlerde de önde ilerlemek, yenilikçi ve evrensel görüşlere sahip olabilmek demektir.


Teknoloji liderliğini ele alacağım bu çalışmada, liderliği teknoloji mevzuunda ele alacağım. Teknoloji liderliğinin standartlarını ve bir teknoloji lideri olarak BT Rehber Öğretmenlerinin rollerini tarif etmeye çalışacağım.


Teknoloji Liderliği

Teknoloji, 21. Yüzyılda en çok kullanılan kavramlardan biri olarak hayatımızın her yerinde varlığını hissettiriyor. Artık dünyamız adeta teknolojik yapılarla inşa edilmiş bir haldeyken ve biz de yürürken, konuşurken, su içerken, koşarken, dururken ve hatta uyurken dahi teknolojiyle iç içeyken, teknoloji konusunda liderlik ihtiyacı azımsanamayacak kadar büyük bir öneme sahiptir.

Her konuda olduğu gibi hiç kuşku yok ki, teknoloji konusunda da bilinçli olmak, teknolojiyi yerinde ve gerektiği kadar kullanmak, herhangi teknolojik bir cihazın nasıl kullanılacağını öğrenmek, teknolojiyi günlük yaşamın bir parçası haline getirirken onunla ilgili her detayın farkında olmak ve daha birçok konuda bilgi sahibi olmak, başlı başına bir eğitim sürecidir. Bu eğitimin verileceği yer ise, hiç kuşkusuz ilköğretim ve devamındaki orta öğretim sürecidir. Bu süreçte başta öğrenciler olmak üzere, yöneticiler, öğretmenler ve ebeveynle, teknoloji konusunda onları her türlü detaydan haberdar edebilecek bir teknoloji liderine ihtiyaç duyarlar. Çünkü bilgi ve iletişim teknolojileri yaşamlarının her yanını sarmış insanlar için öğrenilmesi elzem hale gelmiş çok mühim meselelerdir. Fakat teknoloji, ilgisi olmayan ve uğraşmak için vakti dahi olmayan insanlar için aynı zamanda da öğrenilmesi güç olan meselelerdir.

İşte ilköğretim ve ortaöğretim düzeyindeki okullarda bilgi ve iletişim teknolojileri konusundaki temel ve orta düzeydeki eğitim ihtiyacını giderebilecek donanıma sahip olan, yani teknoloji liderliği vasıflarını taşıyan BT Rehber Öğretmenleri, birer teknoloji liderleridir.

Teknoloji Liderliğinin Standartları

Yaşamımızdaki her unsurun, günlük hayatta karşımıza çıkan her detayın ve bizi şekillendiren her öğenin dahi bir standardı bulunur. Bir ülkenin sınırları içerisinde bölümlere ayrılmış şehirler, kendi özellikleri ve niteliklerine göre belirli bir düzen çerçevesinde zamana ayak uydurabilecek standartlarda donatılmıştır. Bir insanın yaşantısını oluşturan süreçler, çocukluk, gençlik, yetişkinlik ve yaşlılık olarak her döneminde belirli standartları taşıyan farklı farklı süreçlerdir. Vücudumuzda bulunan; göz, kulak, el-ayak, dil ve burun duyu organlarının sahip oldukları; görme, işitme, dokunma, tatma ve koklama gibi duyular belirli standartlara göre yaratılmışlardır. Yaratılmış ve yaratılacak her varlık, en küçük detayından en büyük özelliğine varıncaya dek öncesinde belirlenmiş standartları taşır ve bu standartları sayesinde vardır. Örneğin, yeterli miktarda görebilme özelliğine sahip olmayan bir gözden hiçbir duyum alınamaz. Çünkü görme duyusunun ortaya çıkardığı şekiller, görseller, aslında görme standartlarına bağlıdır. Miyop, astigmat veyahut da hipermetrop gibi görme bozukluklarına sahip olan insanlar için görme standartlarına sahip olmanın koşulu göz bozukluklarını giderebilecek bir gözlük takmaktan geçer.

Teknoloji liderliği de, teknolojide belirli yeterliliklere sahip olmayı gerektirir. “Dünyada her geçen saniye değişen ne vardır?” diye sorulsa, sanırım evvela “zaman” sonra da “teknoloji” cevabı alınır. Çünkü teknoloji, her geçen saniye değişen, yenilenen ve güncel olarak takip edilmesi gereken bir konudur. Teknoloji liderinin özelliklerinden biri, hiç kuşkusuz teknolojiyi takip etmek ve her gün ortaya çıkan yenilikler, değişiklikler ve gelişmelerden haberdar olmaktır. Aslında meseleye bu pencereden bakıldığında, bir teknoloji liderinin dijital çağ öğrenme kültürüne sahip olması gerektiği sonucu ortaya çıkacaktır. Zira dijital çağda öğrenme meftunu teknolojiyi takip edebilmekten, mobil olarak her an çevrimiçi olabilmekten geçer. Bu durumsa, elektronik hizmetler doğmasına neden olmuş ve “e-hizmet” şeklinde yeni yeni hizmet kavramlarını ortaya çıkarmıştır. İşte tam da bu noktada ifade edilmesi gereken teknoloji liderinin özelliklerinden birinin de dijital vatandaşlık olduğudur.

Bir teknoloji lideri, sistematik olarak kendini geliştirebilmelidir. Mesleki uygulamalarında mükemmelliği ele almalı ve her açıdan özgün olmaya çalışarak, mükemmelliği ölçüt olarak görmelidir. Yani bir teknoloji lideri, vizyoner bir lider olmalıdır.

Bu özellikler ışığında teknoloji liderliğinin standartlarını; ölçme ve değerlendirme, verimlilik ve mesleki uygulama, planlama ve öğrenme ortamının tasarımı ve deneyimler, öğretmen, öğrenme ve müfredat, sosyal etik, hukuki ve insani sorumluluklar, teknoloji ortamları için yöntemler, politikalar, planlama ve bütçeleme ve liderlik ve vizyon olarak sıralayabiliriz.

Teknoloji Lideri Olarak BT Rehber Öğretmeninin Rolleri

BT Rehber Öğretmeni olmak, bilgi ve iletişim teknolojileriyle yakından ilgili olmakla beraber, tüm bu teknolojileri eğitsel amaçlar için kullanabilmektir. Yani bir BT Rehber Öğretmeni, evvela her şeyden önce bir teknoloji lideridir. Ancak öyle bir teknoloji lideridir ki, sahip olduğu yeterliliklerle eğitsel amaçlar için bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanabilir, toplumsal hayatta birçok teknolojik konuda etrafındaki insanlara yardımcı olabilir, kendisi gibi öğretmen olan meslektaşlarının teknolojiyle ilgili karşılaştıkları problemlerde çözüm önerisi sunabilir ve gerektiğinde bu sorunları kendisi çözüme kavuşturabilir, öğrencilerin gelecek yaşamlarında ihtiyaç duyabilecekleri her türlü teknoloji konulu bilgiyle öğrencilerini buluşturabilir, bilgi ve iletişim teknolojileri konusunda sadece okulda ve öğrencileriyle değil; sosyal platformlarda dünyanın her yanındaki bilişimcilerle bilgi ve iletişim konusunda beyin fırtınası yapabilir ve bu enerji ve sinerjiyle her geçen gün kendisini teknolojinin mimarı ve öğreticisi olarak görebilir. Bu özellikleriyle, meslektaşlarının, öğrencilerinin ve öğrencilerinin ebeveynlerinin gözlerinde bir teknoloji lideri olarak, ülkemizde özellikle internet kullanımına bağlı olarak yaşanan birçok soruna da büyümeden çözüm bulabilir. Yani bir teknoloji lideri olarak BT Rehber Öğretmeni, aile yaşantısındaki huzurun korunmasında, öğrencilerin sağlıklı bir psikolojiyle teknolojiden istifade etmesinde ve toplumsal düzenin siber tehlikelerden korunarak düzenlenerek tesisi edilmesinde çok önemli rollere sahiptir.

Yukarıda yaptığım açıklamalara bağlı olarak bir teknoloji lideri olarak BT Rehber Öğretmenlerinin rollerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

❶  Ders içi eğitsel materyal hazırlamak,
❷ Fatih projesinde görev alma,
❸ Ders notlarını bilgisayar aktarma,
❹ Halk eğitimde bilgisayar kursları verme,
❺ Üst düzeydekiler için yarışma vb. aktiviteler düzenleme,
❻ Okulun web sayfasını hazırlama,
❼ Program kurma-kaldırma.